Kamulaştırmasız el atma Yargıtay Kararları

22.05.2017 - 12:46

T.C.

YARGITAY

5. HUKUK DAİRESİ

E. 2010/3556

K. 2010/11318

T. 15.6.2010

• KAMULAŞTURMASIZ EL ATILAN TAŞINMAZ BEDELİNİN TAHSİLİ TALEBİ ( İmar Uygulaması Sırasında Taşınmazda Davacının Hissesine Düşen Kısmın Düzenleme Ortaklık Payı Olarak Kesildiği/Davacıya Herhangi Bir Karşılık Verilmediği - Asliye Hukuk Mahkemesince İşin Esasına Girileceği )

• GÖREVLİ MAHKEME ( İmar Uygulaması Sırasında Taşınmazda Davacının Hissesine Düşen Kısmının Düzenleme Ortaklık Payı Olarak Kesildiği/Davacıya Herhangi Bir Karşılık Verilmediği - Asliye Hukuk Mahkemesinin Görevli Olduğu )

• DÜZENLEME ORTAKLIK PAYI ( İmar Uygulaması Sırasında Taşınmazda Davacının Hissesine Düşen Kısmının Düzenleme Ortaklık Payı Olarak Kesildiği/Davacıya Herhangi Bir Karşılık Verilmediği - Asliye Hukuk Mahkemesince İşin Esasına Girileceği )

2942/m.35

ÖZET : Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Taşınmazın bulunduğu yerde yapılan imar uygulaması sırasında taşınmazda davacının hissesine düşen kısmı Düzenleme Ortaklık Payı olarak kesilmiştir. Davacının taşınmazda Düzenleme Ortaklık Payı kesintisinden sonra kalan payına herhangi bir karşılık verilmeksizin kamulaştırmasız el atıldığı hususu tartışmasız olup, işin esasına girilerek hüküm kurulması gerekir.

DAVA : Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili davasının idari yargı görevli olduğundan reddine dair verilen yukarıda tarih ve numaraları yazılı hükmün duruşmalı olarak Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla duruşma için belirlenen 15.06.2010 günü temyiz eden davacı vekili ile aleyhine temyiz olunan davalı idare vekilinin yüzlerine karşı duruşmaya başlanarak temyiz isteminin süresinde olduğu görülüp, taraf vekillerinin sözlü açıklamaları dinlendikten sonra, dosyadaki belgeler okunup iş anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir.

Mahkemece idari yargının görevli olduğundan bahisle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir.

Dosyada bulunan kanıt ve belgelerden; dava konusu taşınmazın bulunduğu yerde yapılan imar uygulaması sırasında 752 parsel sayılı taşınmazda davacının hissesine düşen 240 m2den 84 m2sinin Düzenleme Ortaklık Payı olarak kesildiği, kalan 156 m2 için de 166 Ada, 11, 16 ve 20 parsel sayılı taşınmaz malikleri aleyhine, davacı lehine ipotek tesis edildiği, ancak davacı lehine olan bu ipotek tesislerinin Emek Belediyesinin 01.05.1995 tarihli encümen kararı ile Belediye lehine dönüştürüldüğü ve davacı lehine olan ipoteklerin terkin edildiği, davacıya hissesine düşen 156 m2 için yer verilmediği gibi herhangi bir ödemede de bulunulmadığı anlaşılmıştır.

Gerek İmar Kanunu gereğince yapılan parselasyon işlemlerinin, gerekse İmar Affı Yasasında öngörülen imar ıslah çalışmalarının bir idari karara dayandığı kuşkusuzdur. Ancak, imar uygulaması yapılırken yasa gereği yapılan Düzenleme Ortaklık Payı kesintisi dışında kalan kısım için taşınmaz malikine ya hissesi karşılığında yer verilir, ya da hissesi bedele dönüştürülür veya belirli bir şahsın parseline dahil edilerek o şahıs aleyhine ve davacı lehine hissesi karşılığında ipotek tesis edilir. Her ne kadar davacı lehine hissesi karşılığında ipotek tesis edilmiş ise de, daha sonra encümen kararına dayanılarak tesis edilen bu ipotekler terkin edilmiştir.

Bu durumda, davacının taşınmazda Düzenleme Ortaklık Payı kesintisinden sonra kalan payına herhangi bir karşılık verilmeksizin kamulaştırmasız el atıldığı hususu tartışmasız olup, işin esasına girilerek hüküm kurulması gerektiği düşünülmeden yazılı gerekçelerle yargı yolu yönünden davanın reddine karar verilmesi.

Doğru görülmemiştir.

SONUÇ : Davacı vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün açıklanan nedenle HUMKnun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz eden davacı yararına yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir olunan 750,00-TL. vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine, davacıdan peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harcının Hazineye irad kaydedilmesine, 15.06.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi.

 

T.C.

YARGITAY

5. HUKUK DAİRESİ

E. 2012/12193

K. 2012/19328

T. 11.10.2012

• KAMULAŞTIRMASIZ EL ATILAN TAŞINMAZ BEDELİNİN TAHSİLİ DAVASI ( Taşınmaza Fiilen El Atılmadığı - İmar Planının Kesinleştiği Tarihten İtibaren 5 Yıl İçerisinde Davalı İdarece Kamulaştırma Görevinin Yerine Getirilmediği/Davanın Kabulü Gereği )

• FİİLİ EL ATMA ( Kamulaştırmasız El Atılan Taşınmaz Bedelinin Tahsili Talebi/Taşınmaza Fiilen El Atılmadığı - İmar Planının Kesinleştiği Tarihten İtibaren 5 Yıl İçerisinde Davalı İdarece Kamulaştırma Görevinin Yerine Getirilmediği/Davanın Kabul Edileceği )

• 5 YILLIK SÜREDE KAMULAŞTIRMA GÖREVİNİN YERİNE GETİRİLMEMESİ ( Kamulaştırmasız El Atılan Taşınmaz Bedelinin Tahsili Talebinin Kabulüne Karar Verileceği )

3194/m.10

ÖZET : Kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili davasında; 1/1000 ölçekli İmar Planı kapsamında “Temel Eğitim Alanında” kalan taşınmaza fiilen el atılmamamış ise de; imar planında “Temel Eğitim Alanı” olarak ayrılan taşınmaza fiilen el atılmamış olsa dahi 1/1000 ölçekli uygulama imar planının kesinleştiği tarihten itibaren 5 yıl içerisinde davalı idarece ayrılma amacına uygun olarak kamulaştırma görevinin yerine getirilmemesi ve malikin mülkiyet hakkının süresi belirsiz şekilde kısıtlanması nedeniyle taşınmaz bedelinin tahsiline karar verilmesi hukuka uygundur.

DAVA : Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı idare vekili yönünden verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla dosyadaki belgeler okunup iş anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir.

Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı idare vekilince temyiz edilmiştir.

Mahallinde yapılan keşif sonucu, taşınmazın dava tarihindeki değerinin biçilmesi doğru olduğu gibi, 1/1000 ölçekli İmar Planı kapsamında “Temel Eğitim Alanında” kalan taşınmaza fiilen el atılmamamış ise de; Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun benzer konudaki 15.12.2010 gün ve 2010/5-662/651 sayılı kararı da gözetilerek; imar planında “Temel Eğitim Alanı” olarak ayrılan taşınmaza fiilen el atılmamış olsa dahi 3194 sayılı İmar Kanununun 10. maddesinin amir hükmü uyarınca 1/1000 ölçekli uygulama imar planının kesinleştiği tarihten itibaren 5 yıl içerisinde davalı idarece ayrılma amacına uygun olarak kamulaştırma görevinin yerine getirilmemesi ve malikin mülkiyet hakkının süresi belirsiz şekilde kısıtlanması nedeniyle taşınmaz bedelinin tahsiline karar verilmesinde de bir isabetsizlik görülmemiştir.

SONUÇ : Davalı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde olmadığından usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, peşin alınan temyiz ve temyize başvurma harçlarının Hazineye irad kaydedilmesine, 11.10.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.

 

T.C.

YARGITAY

5. HUKUK DAİRESİ

E. 2011/3620

K. 2011/6721

T. 18.4.2011

• KAMULAŞTIRMASIZ ELATMA ( İmar Planında Mezarlık Alanı Park Yol Okul Alanı Gibi Kamu Hizmetine Ayrılmış Yerlerin El Atılmamış Olsa da Bedeline Hükmedilmesi Gereği - Planı Kesinleştiği Tarihten İtibaren 5 Yıl İçinde Ayrılma Amacına Uygun Kamulaştırma Görevinin Yerine Getirlememesi Halinde Taşınmaz Bedeline Hükmedilmesi Gereği )

• İMAR PLANINDA KAMU HİZMETİNE AYRILMIŞ YERLER ( Mezarlık Park Yol Okul - El Atılmamış Olsa da Bedeline Hükmedilmesi Gereği )

• AYRILMA AMACINA UYGUN KAMULAŞTIRMA GÖREVİNİN YERİNE GETİRİLMEMESİ ( Kamulaştırmasız Elatma - İmar Planın Kesinleşmesindan İtibaren 5 Yıl İçinde Kamulaştırma Görevinin Yerine Getirilmemesi Halinde Mülkiyet Hakkını Belirsiz Süreli Kısıtlanması Sebebiyle Taşınmaz Bedelinin Ödenmesi Gereği )

• MÜLKİYET HAKKININ BELİRSİZ SÜRELİ ŞEKİLDE KISITLANMASI ( İmar Planın Kesinleşmesinden İtibaren 5 Yıl İçinde Ayrılma Amacına Uygun Kamulaştırma Görevinin Yerine Getirilmemesi Halinde Taşınmazın Bedeline Hükmedilmesi Gereği - Kamu Hizmetine Ayrılmış Yerlerin El Atılmamış Olsa da Bedeline Hükmedilmesi Gereği )

3194/m. 10

ÖZET : İmar planında mezarlık alanı, park, yol, okul alanı gibi kamu hizmetine ayrılmış bulunan yerlere el atılmamış olsa dahi bedeline hükmedilmesi gerekir.

DAVA : Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın reddine dair verilen yukarda gün ve sayıları yazılı hükümün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili yönünden verilen dilekçeyle istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup iş anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Dosyada bulunan kanıt ve belgelerden davaya konu taşınmazların geldisi olan kadastral 365 parsel sayılı taşınmazın imar planında Karşıyaka Mezarlık Gelişme Alanında kalması sebebiyle davalı idare tarafından 1997 yılında kamulaştırılmasına ilişkin olarak karar alınmasına rağmen, sonradan davaya konu taşınmazların kamulaştırma projesinin dışına çıkarılması sebebiyle işlemlerin tamamlanmadığı, bilahare davaya konu taşınmazların Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından yapılan 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ile sera ve fidanlık kullanımına ayrıldığı ancak söz konusu imar planının İdare Mahkemesi tarafından iptal edilmesi üzerine Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin 13.6.2008 gün ve 1606 Sayılı kararı ile onaylanan 1/1000 ve 1/5000 ölçekli Karşıyaka Mezarlık Gelişme Alanı Uygulama İmar ve Nazım İmar Planı değişikliği kapsamında kaldığı anlaşılmıştır.

Bu durumda; davaya konu taşınmazların 1996 yılından beri imar planlarında Karşıyaka Mezarlık Gelişme Alanı olarak ayrıldığı, ancak fiilen el atılmadığı anlaşılmış ise de, Yargıtay H.G.K.nun 15.12.2010 gün ve 2010/5-662/651 Sayılı kararı uyarınca imar planında mezarlık alanı, park, yol, okul alanı gibi kamu hizmetine ayrılmış bulunan yerlere el atılmamış olsa dahi bedeline hükmedileceğine ilişkin kararı da gözetilerek, 3194 Sayılı İmar Kanununun 10. maddesinin amir hükmü uyarınca 1/1000 Ölçekli uygulama imar planının kesinleştiği tarihten itibaren 5 yıl içerisinde davalı belediyece ayrılma amacına uygun olarak kamulaştırma görevinin yerine getirilmemesi ve malikin mülkiyet hakkının süresi belirsiz şekilde kısıtlanması sebebiyle taşınmaz bedeli ödenmelidir.

Bu sebeple mahkemece, davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken, yasal olmayan gerekçelerle davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.

SONUÇ : Davacı vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan hükümün açıklanan sebeplerle H.U.M.K.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, peşin alınan temyize başvurma harcının Hazineye irad kaydedilmesine ve temyiz harcının istenildiğinde iadesine, 18.04.2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

T.C.

YARGITAY

5. HUKUK DAİRESİ

E. 2011/3741

K. 2011/12995

T. 12.7.2011

• KAMULAŞTIRMASIZ EL ATILAN TAŞINMAZ BEDELİNİN TAHSİLİ ( Özel Parselasyon veya Fiili Kullanım Hakları Oluşmuşsa Kamu Hizmeti ve Tesisleri İçin Ayrılmış Bulunan Yerler İçin Eski Malikleri Tarafından Mülkiyet İddiasında Bulunulamayacağı ve Karşılığı da İstenemeyeceği )

• FİİLEN OLUŞAN YOLLAR ( Kamulaştırmasız El Atılan Taşınmaz Bedelinin Tahsili Talebi - 2942 S.K. Md.35 Gereği Davanın Reddedileceği )

• ÖZEL PARSELASYON ( Kamulaştırmasız El Atılan Taşınmaz Bedelinin Tahsili Talebi - Malikinin Muvafakati İle Kamu Hizmeti ve Tesisleri İçin Ayrılmış Bulunan Yerler İçin Eski Malikleri Tarafından Mülkiyet İddiasında Bulunulamayacağı ve Karşılığı da İstenemeyeceği )

2942/m.35

ÖZET : Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Özel parselasyon olmasa bile fiilen taşınmazın hissedarlar arasında paylaşılarak kullanılmaya başlanıp başlanmadığı tespit edilerek, özel parselasyon veya fiili kullanım hakları oluşmuşsa malikinin muvafakati ile kamu hizmeti ve tesisleri için ayrılmış bulunan yerler için eski malikleri tarafından mülkiyet iddiasında bulunulamayacağı gibi karşılığı da istenemeyeceğinden fiilen oluşan yollar hakkında açılan dava reddedilmelidir.

DAVA : Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kabulüne dair verilen yukarda gün ve sayıları yazılı hükümün Yargıtayca incelenmesi davalı idare vekili yönünden verilen dilekçeyle istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup iş anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı idare vekilince temyiz edilmiştir.

Bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. Keşif neticesi alınan Fen Bilirkişi raporuna göre davaya konu taşınmazın bulunduğu yerde fiili yapılaşmanın ve yolların oluştuğu görülmüştür.

Bu durumda, öncelikle davaya konu yerde özel parselasyon yapılıp yapılmadığı ve bu parselasyon neticesinde yapılaşmanın meydana gelip gelmediği, özel parselasyon olmasa bile fiilen taşınmazın hissedarlar arasında paylaşılarak kullanılmaya başlanıp başlanmadığı tespit edilerek, özel parselasyon veya fiili kullanım hakları oluşmuşsa 2942 Sayılı Kanunun 35. maddesi uyarınca özel parselasyon sonunda malikinin muvafakati ile kamu hizmeti ve tesisleri için ayrılmış bulunan yerler için eski malikleri tarafından mülkiyet iddiasında bulunulamayacağı gibi karşılığı da istenemeyeceğinden fiilen oluşan yollar hakkında açılan davanın reddi yerine gerekçesi açıklanmadan kabulü surette hüküm kurulması,

Doğru görülmemiştir.

SONUÇ : Davalı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan hükümün açıklanan sebeplerle H.U.M.K.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harcının Hazineye irad kaydedilmesine, 12.7.2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

 

T.C.

YARGITAY

5. HUKUK DAİRESİ

E. 2012/3151

K. 2012/8587

T. 17.4.2012

• KAMULAŞTIRMASIZ EL ATILAN TAŞINMAZ BEDELİNİN TAHSİLİ ( İmar Planının Kesinleştiği Tarihten İtibaren 5 Yıl İçerisinde Kamulaştırma Görevinin Yerine Getirilmemesi ve Malikin Mülkiyet Hakkının Süresi Belirsiz Şekilde Kısıtlanması Nedeniyle Bedelinin Ödenmesi Gerektiği )

• İMAR PLANININ KESİNLEŞMESİ ( Kesinleştiği Tarihten İtibaren 5 Yıl İçerisinde Kamulaştırma Görevinin Yerine Getirilmemesi ve Malikin Mülkiyet Hakkının Süresi Belirsiz Şekilde Kısıtlanması Nedeniyle Bedelinin Ödenmesi Gerektiği - Kamulaştırmasız El Atılan Taşınmaz Bedelinin Tahsili )

• KAMU HİZMETİNE AYRILMIŞ YERLER ( Park Yol ve Okul Alanı Gibi Yerlere El Atılmamış Olsa Dahi İmar Planının Kesinleştiği Tarihten İtibaren 5 Yıl İçerisinde Kamulaştırma Görevinin Yerine Getirilmemesi Nedeniyle Bedelinin Ödenmesi Gerektiği )

• KAMULAŞTIRMA BEDELİ ( Kamulaştırmasız El Atılan - İmar Planının Kesinleştiği Tarihten İtibaren 5 Yıl İçerisinde Kamulaştırma Görevinin Yerine Getirilmemesi ve Malikin Mülkiyet Hakkının Süresi Belirsiz Şekilde Kısıtlanması Nedeniyle Bedelinin Ödeneceği )

3194/m.10

ÖZET : Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemidir. Yapılan keşif ve alınan bilirkişi raporları sonucunda, dava konusu taşınmaza fiilen el atılmadığı tespit edilmiş ise de; imar planında park, yol ve okul alanı gibi kamu hizmetine ayrılmış bulunan yerlere el atılmamış olsa dahi 3194 sayılı İmar Kanununun 10. maddesinin amir hükmü uyarınca 1/1000 ölçekli uygulama imar planının kesinleştiği tarihten itibaren 5 yıl içerisinde imar planındaki konumuna göre sorumlu idarece ayrılma amacına uygun olarak kamulaştırma görevinin yerine getirilmemesi ve malikin mülkiyet hakkının süresi belirsiz şekilde kısıtlanması nedeniyle bedeli ödenmelidir. Bu nedenlerle işin esasına girilerek sonucuna göre hüküm kurulması gerekir.

DAVA : Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili davasının reddine dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtayca ONANMASI hakkında Daireden çıkan kararı kapsayan 17.12.2009 gün ve 2009/11560 Esas - 2009/18060 Karar sayılı ilama karşı davacılar vekili yönünden verilen dilekçe ile karar düzeltilmesi istenilmiş olmakla dosyadaki belgeler okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkin davada, mahkemece davanın reddine dair verilen karar Dairemizce onanmış, davacılar vekilince karar düzeltme isteminde bulunulmuştur.

Yapılan incelemede; dava konusu taşınmazın 25.10.2002 onay tarihli 1/1000 ölçekli uygulama imar planında ilköğretim alanında kaldığı anlaşılmıştır.

Bu nedenle davacılar vekilinin karar düzeltme isteminin kabulüne, Dairemizin 17.9.2009 gün ve 2009/11560-18060 sayılı onama ilamının kaldırılmasına karar verildikten sonra işin esasının incelenmesinde;

Yapılan keşif ve alınan bilirkişi raporları sonucunda, dava konusu taşınmaza fiilen el atılmadığı tespit edilmiş ise de; Hukuk Genel Kurulunun 15.12.2010 gün ve 2010/5-662/651 sayılı kararı da gözetilerek imar planında park, yol ve okul alanı gibi kamu hizmetine ayrılmış bulunan yerlere el atılmamış olsa dahi 3194 sayılı İmar Kanununun 10. maddesinin amir hükmü uyarınca 1/1000 ölçekli uygulama imar planının kesinleştiği tarihten itibaren 5 yıl içerisinde imar planındaki konumuna göre sorumlu idarece ayrılma amacına uygun olarak kamulaştırma görevinin yerine getirilmemesi ve malikin mülkiyet hakkının süresi belirsiz şekilde kısıtlanması nedeniyle bedeli ödenmelidir.

Bu nedenlerle işin esasına girilerek sonucuna göre hüküm kurulması gerekirken, yazılı gerekçelerle davanın reddine karar verilmesi,

Doğru görülmemiştir.

SONUÇ : Davacılar vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün açıklanan nedenlerle H.U.M.K.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, davacıdan alınan karar düzeltme ve peşin alınan temyiz harçlarının istenildiğinde iadesine ve peşin alınan temyize başvurma harçlarının Hazineye irad kaydedilmesine, 17.04.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.