Dere mutlak koruma sınırının " en az 10 metre" şeklinde değiştirilmesinin devam eden davalara ve açılacak olan yeni davalara etkisi nedir?

İski nin İçmesuyu Havzaları Yönetmeliği nin 6. maddesinin (9) g fıkrası 24.01.2013 tarihli Birgün Gazetesi nde yayınlanan değişiklikle, İski ye karşı açılan dere mutlak koruma bantlarında bulunan taşınmazlarla ilgili davalar yeni bir boyut kazanmıştır.

Daha önceden ;

g) İmar Planları hazırlanırken; EK1’de isimleri verilen derelerin her iki tarafında, kadastral sınırlarından itibaren 100 metrelik yapı yaklaşma mesafesi bırakılır. Derelerin yapı yaklaşma mesafesi içinde kalan bu alanlardaki yapılaşma hakları parsel yüzölçümünün %60’ ı hesaplanmak kaydıyla EK2’ de verilen yoğunluk değerlerine göre ait olduğu imar planı sınırı içinde bulunan havza dışındaki alanlar ile orta ve uzun mesafeli koruma alanlarında kullanılır. Bu durumda, yapı yaklaşma mesafesi içinde kalan bu alanlar, ağaçlandırma, yol, yeşil alan,rekreasyon v.b. maksatlarla kullanılmak üzere, kamuya bedelsiz devredilir ve bu alanlarda yapı yapılamaz.

şeklinde olan fıkra, 16.01.2013 tarihli değişiklikle

g) (Yeniden düzenlenen bent:

16.01.2013 tarihli, 2 sayılı Genel Kurul Kararı eki Yönetmeliğin 1 inci maddesi

İçme suyu havzalarında EK-1’de isimleri verilen derelerin, orman alanları ve tarımsal niteliği korunacak alanlar dışında kalan kısımlarında; ıslah projesine uygun olarak bu derelerin ıslah kesitinin her iki yanında; temizlik, bakım ve onarımlarının yapılabilmesi maksadıyla imar planlarında en az on metrelik dere işletme bandı ayrılır. Dere ıslah alanı ile dere işletmebandları idarece kamulaştırılır"

şekline dönüşmüştür.

100 metre olan yapı yaklaşma yasağı en az 10 metre şekline dönüşmüştür. Islah kesitinin ne olacağı, yeniden imar planları yapılıp yapılmayacağı, devam eden davalarda, bilirkişi ve hakimlerin ne şekilde hareket edeceği belirsizliğini korumaktadır.

Kanaatimizce; devam eden davalar konusunda, mevcut imar planları kapsamında, yapı yaklaşma yasağının 100 metre olması nedeniyle, yeniden imar planı yapılıncaya kadar 100 metre üzerinden hesaplama yapılıp kamulaştırmasız el atmaya karar verilmesi gerekmektedir. Ancak, ıslah kesitlerinin İSKİ tarafından belirlenmesi ve bu bağlamda, mevcut imar planlarının değiştirilmesi neticesinde, en az 10 metre kavramı güncel olacaktır. Zaten ıslah kesitinden itibaren dere iştetme bantlarının yeniden çizilmesi jeolojik yapıya göre belirlenmesi gerekecektir. Bazı mahkemeler, çözüm olarak, devam eden davalarda, keşif yapılırken, bilirkişi heyetine jeoloji mühendisleri de dahil etmeye başlamışlar ancak, ıslah kesitlerinin belirli olmamasından dolayı, dere işletme bantlarının jeoloji mühendislerince belirlenmesi mümkün olmayacaktır. Yargıtay da bulunan davalar açısından ise, dere işletme bandının davalara ne şekilde yansıyacağı, yönetmelik değişikliğinin kayda alınıp alınmayacağı hususlarında Yargıtay 5. Hukuk Dairesi nin görüşü merak edilmektedir.